Nöbetçi Eczaneler
Hamilelikte covid 19’un nasıl seyredeceği ve aşının yapılıp yapılmayacağı , yapılacaksa ne zaman yapılacağı , toplumumuzdaki en önemli sorulardır.
Konuyla ilgili en bilimsel kurumlardan biri olan , özellikle kadın hastalıkları doğum hekimlerinin, Perinatoloji uzmanlarının içinde bulunduğu ‘’ Maternal fetal tıp ve Perinatoloji Derneği’nin açıklamaları ‘’ bize bu konuda ışık tutacak niteliktedir.
Bu bilimsel nitelikli derneğin hazırladığı rapora göre : Hamileler de Covid 19’la ilgili en sık görülen bulgu ve semptomlar içersinde hafif ya da orta derecede soğuk algınlığı – grip ve benzeri hastalık belirtileri, ateş – öksürük , lökosit azalması yani lenfopeni ve enfeksiyon göstergesi olarak kan testlerinde yüksek CRP düzeyleri olmak üzere birçok gösterge bulunmaktadır.
Hamile kadınlarda covid 19 enfeksiyonu sonucunda gelişen pnömoni , aşırı oksijen ihtiyacı, yoğun bakıma yatma ihtiyacı, mekanik solunum güçlüğü ve ölüm durumları ;
hamile olmayan kadınlara göre çok daha yüksek bulunmuştur .
Hastanede yatan kadınlarda ( Gebe kadınlarda ) covid 19 nedeniyle ölüm oranları, gebe olmayan kadınlara göre %70 daha yüksektir.
Covid 19‘lu gebe kadınlarda erken doğum ve perinatal ölümle ilgili kanıtlar incelendiğinde : Özellikle semptomatik ve hastanede yatan covid 19 ‘ lu kadınlarda daha yüksektir .
Covid 19’un anneden fetus’a veya yenidoğan’a ulaşması yani vertikal geçişi %3.2’dir.
Yani, anne’de covid 19 varsa , yeni doğan bebeğin de covid 19 ‘la doğma riski %3.2’dir.
Gebelik ve covid 19 aşısı :
Ülkemizde kullanılan aşılar canlı aşı olmadığı için, asla gebelere ve bebeğe bir covid 19 enfeksiyonu bulaşmasına neden olmazlar.
Biontech aşısı , Her ne kadar mRNA aşısı olsa da, insan hücre çekirdeği içine giremeyeceği için, insan hücre çekirdeği içinde bulunan DNA’yı asla etkileyemez yani, anne ve bebekte herhangi bir genetik değişikliğe asla neden olamaz.
Gebelikte covid 19 ile aşılama , hamilelikte yoğun bakıma kabul, anne ölümü , erken doğum gibi bir çok kötü olaydan anneyi korur ve hayatı risklerden arındırır , o nedenle aşılama ile gebeler daha güvenli olur ve bulaş riskini de azaltırlar .
Covid 19 aşıları asla düşük yaptırmazlar veya ölü doğuma neden olmazlar , covid 19 aşıların hiçbiri canlı virüs içermediği için hamile kadını da , bebeği de asla olumsuz etkilemezler .
Covid 19’un aşılarının uzun vadeli çalışmaları dünya üzerinde henüz yapılmamıştır çünkü o kadar uzun zaman geçmemiştir.
Tüm bu bilgilerin ışığında covid 19 aşısı hamilelikte güvenli ve etkili olarak kabul edilir .
Fetus’un ( anne karnındaki bebeğin ) organ gelişiminin en önemli dönemi olan ilk üç ayda , covid 19 aşısı yapılması, ancak yüksek covid bulaşma riski olduğu durumlarda ve kadın hastalıkları -doğum uzmanının onayı ile ve bu hekimin gözetimi ile beraber olabilir,
bunun dışındaki aylarda ise covid 19 aşısı yapılması her gebeye mutlaka önerilmektedir.
Gebelerde covid 19 aşısı aslında enfeksiyona karşı iyi bir koruma sağlar , ancak virüsün en son ortaya çıkardığı Delta varyantına karşı iyi bir bağışıklık için ,en az iki doz gerekmektedir.
Çok önemli bir nokta da unutulmamalıdır: Covid 19 aşısı bizi , gebeleri hastaneye yatmaktan , ölümden mümkün olduğunca fazla yüksek oranda korusa da , aşılar hastalığı engellemede hiçbir zaman %100 başarılı değildir , mutlaka hastalığa yakalanan bir grup da olacaktır ama , bu kişilerin hastalığı daha hafif geçirmesi olasıdır.
Bir başka önemli soru ;
Hamile olduğunu bilmeden aşı yaptıran ve daha sonra hamile olduğunu öğrenen gebeler endişeleniyorlar ‘’ acaba çocuğumuza bir zararı olur mu ? ‘’ diye .
Hiç endişelenmeyin , aşının hamileliğin herhangi bir aşamasında güvensiz olduğunu gösteren hiçbir bilimsel kanıt yoktur.
Tüm bu söylediklerimize ilave olarak : gebelikte covid 19 aşısının güvenliği ile ilgili uzun dönem kanıtlar henüz mevcut değildir, ilerde mutlaka bunlarla ilgili daha çok araştırmalar yapılacaktır .
Ama şu anda unutulmaması gerekir ki dünyada 5 milyon kişi , ülkemize de 50.000’in üzerinde insanımız covid 19 nedeniyle ölmüştür ve gerek gebe olsun , gerek gebe olmasın insanımızı hayatta tutan , ölümden koruyan , yoğun bakımlara yatmamızı engelleyen en önemli silah aşıdır ve bu nedenle aşıyı tüm topluma önermekteyiz.
Uzm Dr Ali Coşkun
Ordu Tabip Odası Başkanı